Atilla SAMAT


BAKKAL, MI AVM Mİ ?


Bakkal demek belki Türkçe de karşılığı alış veriş yapılan küçük yer diye geçse de eskilerde banka, emanetçi, amca, sahip, ilk sığınılacak limandı. Mektuplar bile falanca bakkal eli ile yazılırdı adres kısmına.  Hepimizin hayatında mahalle bakkalı mutlaka olmuştur. İlk alışveriş yaptığımız, veresiyenin ne demek olduğunu öğrendiğimiz, "babam gelince öder" dediğimiz, mahalle bakkalı, mahallemizin muhtarı gibiydi, bir adres sormak gerektiğinde uğradığımız yer mahalle bakkalıydı, herhangi bir saatte, ne zaman ihtiyacımız olduğunda, hemen gider kapısını tıklatır ve ihtiyacımızı karşılardık. Mahalle bakkalı, mahallemizin bankası gibiydi, paramız olmadığında veresiye defterine yazdırırdık. Mahalle bakkalı mahallemizin emanetçisi gibiydi. Evimizin anahtarını teslim eder, çocuğumuza harçlığını vermesini isterdik. . Hem, mahalle bakkalları veresiye de verirlerdi. Tanışılır, konuşulur, hatta sıkışınca borç para istenirdi. Onlar, bütçeleri sınırlı memur ve işçi ailelerine veresiye verir, sabit gelirliler maaşlarını alınca da borcunu öderlerdi. Veresiye defterleri karşılıklı tutulurdu. İki binlerden sonra doğanlar bilmez ama bakkal demek kümesten üç beş yumurta alıp kuyumcu ya altın bozdurur gibi bozdurmaktı.

Herkesin hayatında unutamadığı bakkal anıları vardır. Bende kalanlar Hasan amca ve hacı Osman amcanın bakkallarının o müthiş kokusu, Münür dayının sert bakışı Servet amcadan yarım ekmek arası helva almak, Burhan amca dan ekmek arası haşlanmış yumurta almak, Seyfullah amcadan sünnetçi olduğu için korkmak daha neler neler. Cihan abi faizsiz kredi veren banka, Faruk abinin güler yüzü demekti. Bakkal demek ramazanlarda camcı kemal amcanın Hacı şükrü amcaya saati sorması, Özdemir abinin kadayıf dökerken Timur amcayla Şehri abinin kara fırında pide çıkarmasıydı. Çay bardağıyla beyaz leblebi sımışka (çekirdek) almak zamanki bakkallara has bir ölçü birimiydi. Hepsinden ALLAH razı olsun. Saygıyı onlardan öğrendik.

Bakkal demek gaz yağından naylon ayakkabıya kadar satılan kendi küçük ama günümüzdeki AVM zenginliğinde adam gibi adamların işlettiği yerdi. Bu yazıda ismini zikrettiğimiz ve etmediğimiz tüm esnafımızın hayatta olanlarına sağlık sıhhat afiyet ebediyete gidenlere de rahmet diliyorum. Onlar bizim baş tacımızdı. Soruyorum size hangi AVM  nin tadı bir bakkal eder. Kalın sağlıcakla