Nişantaşı Psikiyatri Merkezinden Çocuk-Ergen Psikoterapisti Uzman Psikolog Merve Demir, Yetişkin ya da yaşça büyük olan bir kişinin, kendisini ya da çocuğu cinsel olarak uyarma niyetiyle yaptığı her türlü hareket, cinsel istismar sayılmaktadır. Bunlar; teşhirci davranışlar, çocuğun soyulması, tecavüz, çocuğa porno izletilmesi, öpme, dokunma gibi davranışlardır dedi.
Belirtileri ve çocuğa etkileri nelerdir?
Çocukluk döneminde cinsel istismara maruz kalmanın, çocuğun psikolojik, sosyal ve zihinsel gelişimini olumsuz etkilediğini kaydeden Demir, Maalesef bazı kişilerde bu olumsuz etkiler yaşam boyu da sürebilir. Çocuk istismara uğradıktan sonra, korku, irkilme, öfke patlamaları, uyku ve yeme sorunları, kâbuslar, alt ıslatma, tuvalet yaparken ağrı, bazı yerlerden veya kişilerden kaçınma, içe kapanıklık, unutkanlık, dalgınlık, davranış sorunları, okul başarısında düşme, kendine zarar verme davranışları ve cinsel ilginin artması gibi belirtiler gösterebilirler. Bu çocuklar büyüdüklerinde de kendine saygı duymama, depresyon ve intihar düşünceleri, yeme bozuklukları, cinsel bozukluklar, alkol ve madde bağımlılığı yaşayabilirler. Başka kişilerle ilişkilerinde dengesizlikler olabilir. İnsanlara güvenmekte zorlanabilirler, terk edilmekten korkabilirler. Cinsel istismara maruz kalan çocuklardan bazıları hiç belirti göstermeyebilir. Ancak çok bariz belirtiler göstermeseler de, cinsel istismar, çocuk için oldukça sarsıcı bir durumdur ve etkileri yetişkinlik hayatında da ortaya çıkabilmektedir diye konuştu.
Çocuklar neden cinsel istismarı gizlemek isterler?
Çocukların cinsel istismarın ne olduğunu bilmediğini vurgulayan Demir, Kendilerine yapılan davranıştan rahatsızlık duysalar da bunu anlamlandıramazlar. Yani bunun istismar olup olmadığına karar veremezler. Ayrıca ne olduğunu anlasalar da, söylememeyi tercih edebilirler. Çünkü istismarı yapan kişiden korkarlar, tehdit edilmiş olabilirler. Ailelerinin bu durumda verecekleri tepkiden çekinebilirler. Başlarına gelen şeyden utanırlar ve kendilerini suçlu hissederler. Olay duyulursa rezil olacaklarını ve sevilmeyeceklerini düşünebilirler. Tüm bu nedenlerle, çocuklar cinsel istismarı gizlemeye çalışırlar. Bu da psikolojik yardım almalarını ve korunmalarını engeller. Bu nedenle anne ve babalar, çocuklarında cinsel istismardan şüphelendikleri bir durum olduğunda, mutlaka bir uzmana başvurmalıdır ifadelerini kullandı.
Uzman Psikolog Merve Demir, çocuğu cinsel istismardan korumak için ailelere şu önerilerde bulundu:
* Çocuğa yönelik cinsel istismar, her kültürde, inançta ve sosyokültürel düzeyde ortaya çıkabilir. Bu sebeple, anne baba olarak her ortam ve koşulda dikkatli olun.
* Çocuğunuza özel bölgeler ve mahremiyetle ilgili bilgi verin. Ona bedeninin sınırları olduğunu anlatın. Özel bölgelerin adlarını doğru şekilde öğretin. Kötü dokunuşlardan ve böyle rahatsız edici bir durumla karşılaştığında ne yapması gerektiğinden bahsedin. Bir kişi ona istemediği şekilde dokunduğunda ya da kendisinden dokunması istendiğinde reddetmesi gerektiğini öğretin.
* Çocuğunuzun başka kişilerle iletişimini takip edin. Yabancı bir kişi ile iletişim kurarken dikkatli olmayı öğretin.
* Çocuğunuzun herhangi bir problem, tehdit, istismar gibi bir durumla karşılaştığında, bunu size anlatabilmesi için sizden korkmaması gerekir. Bu sebeple çocuğunuzla olumlu iletişim kurun. Her koşulda ona inanacağınızın ve destek olacağınızın garantisini verin.
* Anne baba olarak çocuğunuzun vücut sınırlarına saygı gösterin. Çocuğunuzun izni olmadan ona dokunmayın. Komşu, akraba gibi kişilerin de çocuğunuzun itiraz etmesine rağmen onu öpmesine, sarılmasına izin vermeyin. Çünkü cinsel amaçla olmasa da bu dokunuşlar, çocuğunuzun başka dokunuşlara karşı kendisini savunma ihtimalini de azaltmış olur.
* Eğer çocuğunuz size cinsel istismarla ilgili bir şeyler anlatmaya başlarsa, mümkün olduğunca yönlendirmeden sonuna kadar dinleyin. Çünkü sorular çocuğun kafasını karıştırabilir.
* Cinsel istismar durumu ortaya çıktıysa, mutlaka bir uzmanın denetiminde hukuki süreci başlatın. Gerekli yasal ve koruyucu sürecin başlaması, çocuğun yaşadığı duygusal karışıklığı azaltacaktır. Ayrıca, ancak cinsel istismarın bildirilmesi ile çocuk gelecekte olabilecek istismarlara karşı korunmuş olacaktır.
* Çocuğun anlattıklarına inanın. Çocuklar cinsel bilgiye sahip değildirler. Böyle bir konuda yalan söyleme ihtimalleri çok düşüktür.
* Sakin kalmaya çalışın. Çocuğa öfkeli ve suçlayıcı bir şekilde yaklaşmak, yaşadığı sorunları daha da arttıracaktır. Bu süreçte aileleri tarafından desteklenen çocuklar, durumla daha iyi baş ederler.
* Çocuğa başına gelen durumun, onun suçu olmadığını anlatın.
* Çocuğu adli süreçle ilgili bilgilendirin. Ona basitçe neler olacağını anlatın. Neler olacağını bildiğinde, korkusu azalacaktır.
* Çocuğunuza, onu her zaman sevmeye devam edeceğinizi hatırlatın.
* Çocuğu istismara maruz kalmış olan anne babalar, genellikle içinde yaşadıkları topluma karşı hayal kırıklığı ve öfke hissederler. Kendi anne-babalıklarını sorgularlar. Durumun kendi ihmalleri sonucunda olduğunu düşünüp, kendilerini suçlayabilirler. Çocuklarına karşı da öfke duyabilirler. Rezil olduklarını düşünebilirler. Bu nedenle eğer böyle bir durum içerisindeyseniz siz de bir uzmandan yardım alın.