Sağlıksız yaşam koşullarının bir sonucu olan kolesterol sorunları çocukları da etkiliyor. Çocuklarda çok küçük yaşlardan itibaren kolesterol sorunları ortaya çıkabiliyor. Kolesterolün dengede tutulması konusunda ise en önemli rol aileye, özellikle de anneye düşüyor. Annenin, sürekli olarak çocuğunun nasıl beslendiği konusunda takipte olması gerekiyor. Yoksa ileride çocukta kalp hastalığı çıkması çok uzak bir olasılık değil. Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Sertaç Çiçek; çocuklarda görülen kolesterolle ilgili önemli açıklamalarda bulundu...
Birçok anne-baba, çocuklarının kolesterol seviyelerini bilmiyor. Kolesterol ölçümü bebekler için yapılan kan tahlillerinin veya çocuk sağlığı kurumları tarafından yapılan düzenli kontrollerin bir parçası değil. Profesyonellere göre rutin kontrollerde kolesterol ölçümünün sağlanmasına çok da ihtiyaç duyulmuyor.
KALP HASTALIĞI RİSKİ TAŞIR
Çocuklarda kolesterol düzeyi ne kadar yüksekse, kalp hastalığı olma ihtimali de o kadar artıyor. Çocuklarda da erişkinlerdeki gibi kolesterol problemi olabilir. Birtakım genetik problemler buna neden olabilir. Ailevi bir yatkınlık varsa, çocukta aşırı kolesterol yüksekliğine rastlanabiliyor. Yüksek kan kolesterolüne sahip çocukların neredeyse yarısı ilerleyen yaşlarda normal seviyeler gösterebilse de buna karşın, yüksek kolesterol seviyeleri yine de kalp rahatsızlığı riski taşır.
Kişinin kolesterol düzeyi ne kadar yüksekse kalp hastalığı olma ihtimali de o kadar yükselir. Türkiye`de erkek ve kadında birinci sırada gelen ölüm nedeni, kalp damar hastalığıdır. Ateroskleroz erken yaşlarda başlayabilir.
Beslenme düzeni ve ailevi kolesterol hastalıkları da kolesterol değerlerini yükseltebilir. Özellikle çocukluk döneminde beslenme alışkanlıklarının düzeltilmesi, şişmanlıktan kaçınılması, şeker hastalığının araştırılması ve gerekiyorsa gerekli önlemlerin alınması (diyet, egzersiz ve ilaç) faydalı olabilir.
Kan kolesterol düzeyinin yüksek olması kalp damar hastalığı riskini artırır. Annebaba veya aile büyüklerinde 55 yaşında ve öncesinde koroner kalp rahatsızlıkları görülmüşse, ebeveynlerden birinin yüksek kan kolesterol seviyesi varsa; çocukta koroner kalp rahatsızlıkları görülebilir.
YAŞINA UYGUN BİLGİLENDİRİLMELİ
Aşırı obezite, fiziksel hareketsizlik, sigara, diyabet, yüksek tansiyon, renal hastalık ve düşük tiroid aktivitesi gibi medikal koşullar varsa; bu çocuklarda ileride koroner kalp hastalığı ortaya çıkma riski yükseliyor.
Ebeveyn kontrolü altında yapılan diyet ve egzersiz; kolesterol seviyelerini azaltmada çok önemli. Tedavinin bir aile işi olduğunun unutulmaması gerekli. Öncelikle çocuğunuzu korkutmayın. Yaşına uygun bir şekilde yüksek kolesterol hakkında onu bilgilendirin.
Doktorunuza tavsiye için başvurun. Bunu bir hastalık için yapılan tedavi olarak göstermeyin. Aile yemekleri planlayın ve çocuğunuzun ne yediğine dikkat edin. Yemeklerdeki kolesterol ve yağlara özellikle dikkat edin.
BİRLİKTE EGZESİZLER PLANLAYIN
Yürüyüşler, oyunlar ve egzersizler içeren aile aktiviteleri planlayın. Çocuğunuzun kolesterol seviyelerini üç aylık beslenme değişiklikleri ardından yeniden test ettirin. Çocuğunuzun doktoruyla ilaç kullanımı hakkında konuşun. İlaç kullanımı genellikle 8 yaşın üstündeki çocuklarda düşünülür ve sadece beslenme değişiklikleri ve egzersiz denendikten sonra kullanılabilir.
ANNELER ÇOCUKLARINI KORUMAK İÇİN NELERE DİKKAT ETMELİ?
Anneler öncelikle çocuklarının sağlıklı beslendiklerinden emin olmalı. Bunun için:
Gerekli bilgiler için yiyecek etiketlerini okuyun.
Meyve, sebze, mısır gevreği ve ekmek gibi tahıl ürünleri, fasulye ve balık; kolesterol bakımından düşüktür ve çocuğunuzun kan kolesterolünü düşürmeye yardımcı olur.
Etler üzerinde gördüğünüz bütün yağı ayırın. Yağsız süt ya da düşük yağlı yoğurt gibi düşük yağlı mandıra ürünleri tercih edin.
Yemek yaparken yağlardan kaçının. Izgara yapın ya da fırınlayın. Kızartmayın.
Sağlıklı kilodaki çocuklarda, hafif içeceklerin, meyveli içeceklerin ve düşük yağlı atıştırmalıkların alımını azaltın.
Kilolu çocuklarda bu ürünlerden uzak durun. Bunlar, boş kalori ve sıfır besin sağlar.
Kolesterolü yüksek yiyeceklerin alımını azaltın. Kolesterol, mandıra ürünlerinde (yağsız süt gibi yağsız mandıra ürünlerini tercih edin), kırmızı et, beyaz et, balık ve karides gibi kabuklularda görülür. Özellikle ciğer gibi organlardan elde edilen etlerden kaçının.
Doymuş yağlardan kaçının. Bunlar, çoğunlukla kurabiyeler, krakerler ve sert margarinlerde bulunur.
Çocuğunuzun atıştırmalıklarını; meyveler, bebek havuçları gibi çiğ sebzeler ve düz tuzsuz patlamış mısıra çevirin.
