Çocuk-Ergen Psikoterapisti Uzman Psikolog Merve Demir, Bu dönemde çocuğun gelişimi çok hızlıdır ve çocuk daha bağımsız hareket etmeye başlamıştır. Tuvalet eğitimi ile birlikte çocuklar yavaş yavaş yeme, giyinme gibi alanlarda da daha fazla kontrol sahibi olmak isterler. Çocuklar bu dönemde anne babalarının isteklerine ?Hayır? demeye, kendi istediğini yapma konusunda ısrarcı olmaya başlar ve kurallara karşı çıkarlar dedi.
Bu dönemde çocuk ve anne baba arasında çatışmaların ortaya çıkabildiğini kaydeden Demir, çocuğun 2 yaş döneminde daha uyumlu olması için şu önerilerde bulundu:
1. Net ve tutarlı sınırlar belirleyin: Bu dönemde çocukla olan ilişkide net ve tutarlı sınırlar koymak, ancak çocukla inatlaşmamak gerekmektedir. Çocuk ne kadar sınırlara karşı çıksa da tutarlı sınırlar onun kendini güvende hissetmesini sağlamaktadır. Yeterli ve uygun şekilde sınır konulamayan çocuk, kaygı yaşayacaktır.
2. Israrcı ve baskıcı olmayın: Bu dönemde kontrol sahibi olmak çocuk için çok önemlidir. Bu sebeple anne babasının ısrarlı ve baskıcı tutumu çocuğun kendisini kötü hissetmesine sebep olacaktır. Çocuğun anne babasından ayrı bir birey olarak kendisini ortaya koymak için inatlaştığı unutulmamalıdır.
3. Bağımsız davranışları mümkün olduğunca destekleyin: Bazı şeyleri kendi başına yapmasına izin verin ve bu davranışları övün.
4. Seçenek sunun: Belli sınırlar dâhilinde çocuğa seçenekler sunmak, bu seçenekler içinde kontrol sahibi olmasını sağlamak inatlaşmalarla baş etmekte faydalı olacaktır. Bu dönemde çocukla inatlaşmamak ve çocuğun ağlamaması için tüm isteklerini yapmak da uygun değildir. Ebeveynler öncelikle çocuğa onu anladığını ifade etmeli, neden böyle bir sınır koyduğunu açıklamalı ve ona seçenek sunmalıdır.
5. Kuralın sebebini açıklayın: Konulan kuralın sebebinin çocuğa açıklanması; hem çocuğun kendisini değerli hissetmesini sağlayacak, hem de inatlaşmaların azalmasına yardımcı olacaktır.
6. Sakin kalın ve eşinizle tutarlı olun: Sınır koyarken kararlı ve sakin olmak, her inatlaşmada aynı kararlı tutumu göstermek ve anne babaların da sınırlarla ilgili kendi aralarında tutarlı olması gerekmektedir. Öfkeli olan çocuğun sakinleşmesi ve kendini kontrol etmesi için zamana ihtiyacı olduğu unutulmamalıdır. Anne babanın sakin ve kararlı tavrı bir yandan çocuğun sakinleşmesine yardımcı olurken, bir yandan da sınırları öğrenmesini sağlayacaktır.
7. Olumsuz davranışlarda, çocuğun dikkatini dağıtmaya çalışmayın: Kurallara karşı çıkan çocukla baş etmek için çoğu anne babanın sıklıkla kullandığı bir yöntem de çocuğun dikkatini dağıtmak ve başka bir şeyle ilgilenmesini sağlamaktır. Ancak bu şekilde davranılan çocuk sınırları öğrenemeyeceği gibi, anne babası tarafından kandırıldığını düşünebilir. Ayrıca olumsuz bir davranışın ardından çocuğun dikkatini dağıtmak için ?Hadi parka gidelim? , ?Gel dondurma yiyelim? vb. teklifler çocuk için olumsuz davranışlarını pekiştiren bir ödül de olabilir. Bu sebeple bu yöntem mecbur kalınmadıkça tercih edilmemelidir.
8. Oyuncaklarını paylaşmaya zorlamayın: Bu dönemde çocuklar parka, kreşe gittiklerinde diğer çocuklarla oynarlar. Akranlarına ilgi gösterseler de, bu kısa süreli olur ve çoğunlukla kendi başlarına oynamayı tercih ederler. Bu dönemin önemli özelliklerinden biri de, çocukların sevdikleri şeyleri paylaşmakta zorlanmasıdır. Bu sebeple çocuğunuzu oyuncaklarını paylaşmaya zorlamayın.
9. Mola verin: Bu dönemde çocuklar, zaman zaman arkadaşlarına şiddet uygulamayı deneyebilir. Böyle bir durumda çocuk, o ortamdan uzaklaştırılmalı ve neden oradan uzaklaşıldığı ve oyuna neden mola verdiği çocuğa kısaca anlatılmalıdır. Arkadaşları ile bir araya geleceği bir sonraki görüşmeden önce çocuğa arkadaşlarına vurduğunda yine oyunun biteceği hatırlatılmalıdır.
10. Kaygılandığın da kucağınıza almaktan çekinmeyin: Çocukların bu dönemde ev dışındaki ortamlarda kaygılanmaları ve daha fazla ilgi görmek istemeleri sebebiyle, evdekinden farklı davranmaları normaldir. Çocuk yabancı bir ortamda korunmaya ihtiyaç duyduğu için anne-babasının kucağında kalmak isteyebilir. Böyle bir durumda çocuğa anlayışlı yaklaşmamak kaygısını daha da arttıracaktır. Kendisini değersiz hissetmesine sebep olacaktır. Çocuk yeni ortama alışana ve çocuğun kaygısı azalana kadar, kucakta kalmasına izin verilmelidir. Çocuklarının bu dönemde gösterdiği problem davranışlar geçicidir. Anne-babalar çocuğun göstermekte olduğu olumsuz davranışların çoğunun içinde bulunduğu gelişim dönemi ile ilgili olduğunu unutmamalıdır.
