Bugün, 22 Kasım 2024 Cuma
Yaklaşık 45 dakika süren görüşmeye Ak Parti kanadından TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Mustafa Şentop, MHP kanadından MHP Genel Sekreter Yardımcısı Mustafa Kalaycı da eşlik etti. Görüşmenin ardından Anadolu Ajansı?na açıklamalarda bulunan Şentop, bugüne kadar 9 toplantı yaptıklarını ve toplamda 22 saat 45 dakika görüşme gerçekleştirdiklerini belirtti. Şentop, ?Onlar zaten konuya vakıftılar fakat çalışmaların sona ermesi üzerine, onların bir bütün olarak çalışmaları görmesi, değerlendirmesi ve son noktayı koyması gerekiyordu. Bugünkü toplantı o mahiyette bir toplantıydı. Metinler üzerinde görüşmeler yapıldı ve tam bir mutabakatla bütün hususlar netliğe kavuşturuldu. Bir iki gün teknik düzenlemeler üzerinde çalıştıktan sonra, kanun teklifini, çarşamba günü TBMM Başkanlığına sunacağız? dedi. MHP?li Kalaycı da ?Hayırlı bir işbirliği oldu, inşallah ülkemiz ve milletimiz için hayırlı sonuçları olacak? dedi. Şentop ve Kalaycı, ?Her iki parti açısından da hiç tereddüt ya da soru işareti kaldı mı?? sorusuna, partileri açısından hiçbir tereddüt kalmadığı yanıtını verdi.
Ak Parti ve MHP?nin üzerinde uzlaştığı pakette şu düzenlemelerin yer alması bekleniyor:
- GİZLİ DEĞİL AÇIK İTTİFAK: Mevcutta tek bir partinin logosu altında ortak liste yöntemiyle ?örtülü? bir şekilde gerçekleştirilebilen seçim ittifakları artık resmi hale gelecek. Partiler, kurumsal kimlikleriyle ayrı listelerle seçime girerek ittifak yapabilecekleri gibi ayrı logolar altında ortak listelerle ya da ortak logo altında ortak liste yöntemini de tercih edebilecek. İttifakta yer alan partiler seçime katılmış sayılacak.
- SAYI SINIRI YOK: İttifakta yer alacak parti sayısında herhangi bir kısıtlama sözkonusu olmayacak. İkili, üçlü hatta dörtlü ittifaklar yapılabilecek.
- YSK?YA ?PROTOKOL? SUNULACAK: Seçim ittifakı yapacak partiler bu yöndeki irade beyanlarını, hangi ittifak modelini kullanacaklarını, bu çerçevede milletvekili paylaşımı ve Hazine yardımı paylaşımlarına ilişkin kendi aralarında belirledikleri ilkeleri içeren protokolü seçim takviminın başladığı tarihte Yüksek Seçim Kurulu?na (YSK) bildirecek. YSK seçimlere ilişkin karar ve hesaplamalarında bu protokolü dikkate alacak.
- YAN YANA YA DA AYRI SÜTUNLARDA: Kurumsal kimlikleri ve ayrı listelerle ittifak seçeneğini tercih eden partiler, oy pusulasında isterlerle ittifakı gösteren bir bölümün altında yan yana olabilecekleri gibi, isterlerse mevcuttaki gibi YSK?nın çekeceği kuraya bağlı olarak oy pusulasında ayrı ayrı sütunlarda da yer alabilecekler.
- TEK TAK: İttifak partilerinin seçmenleri oy pusulasında, tercih ettikleri partinin logosunun altına mühür vuracak. Pusulada mühür basılması için ayrı bir ittifak bölümü olmayacak. Partilere verilen oylar aynı zamanda ittifakın oyu olacak.
- BİRDEN FAZLA MÜHÜR OYU GEÇERSİZ KILMAYACAK: Seçmenin ittifakta yer alan partilerden birden fazlasının logosunun altına mühür vurması kullanılan oyu geçersiz kılmayacak. Bu şekilde kullanılan oylar da ittifakın toplam hanesine yazılacak.
- BARAJ VE SİSTEM DEĞİŞMİYOR: Seçimlerde yüzde 10 barajı ve mevcut d?hont sistemi aynen korunacak. Hazine yardımı sistemi ve bundan yararlanma koşullarında da bir değişikliğe gidilmeyecek. Ancak ortak liste ile ittifak yönteminin tercih edilmesi halinde Hazine yardımı paylaşımı da partiler arasında protokole bağlanacak.
- BARAJDA İTTİFAKIN OY TOPLAMINA BAKILACAK: Tek başına seçime giren partilerin TBMM?ye milletvekili gönderebilmesi için yüzde 10 barajını aşması gerekecek. İttifak yapan partiler açısından ise yüzde 10 barajı hesabında ittifakın toplam oyu dikkate alınacak. Yani ittifak yapan partiler açısından bir anlamda yüzde 10 barajı kalkmış olacak. Ayrı liste yöntemiyle ittifak yapılmışsa, partilerin bireysel oy oranları kaç olursa olsun, ittifakın toplam oyu yüzde 10?u geçiyorsa ittifaktaki partilerin her birinin TBMM?ye milletvekili göndermesi mümkün olabilecek.
- İTTİFAKTA MİLLETVEKİLİ PAYLAŞIMI: İttifakın çıkaracağı milletvekili hesabında YSK önce partilere verilen oyları, ardından da ittifakın toplam oyunu hesaplayacak. Böylece ittifakın sahip olacağı toplam milletvekili sayısı belli olacak. İttifak partileri bu milletvekilliklerini her seçim bölgesinde kendi oyu üzerinden mevcut seçim sistemine göre yapılacak hesaplama üzerinden paylaşacak. Bu nedenle ittifakta yer alan Türkiye geneli oy yüzdeki 1-2 civarında olan partilere sistem değişmediği için vekillik düşmeyebilecek. Bu yüzden ittifakta yer almak isteyen oy oranı düşük partilerin, ayrı liste çıkarsalar dahi, bir büyük parti listesinden de aday göstererek milletvekili sahibi olmayı garantileme yoluna gidecekleri ifade ediliyor. Örneğin Ak Parti-MHP ittifakında yer alması beklenen BBP?nin, yapılacak görüşmeler sonucu belirlenecek kontenjan sayısında adayını Ak Parti listelerinden gösterebileceği belirtiliyor. Birden fazla ittifak partisine mühür vurularak kullanılan oylar ise, milletvekili paylaşımında her partinin oy oranı dikkate alınarak partiler arasında dağıtılacak.
- VATANDAŞ DA KOLLUK ÇAĞIRABİLECEK: Seçimde sandık çevresinde seçmene yönelik baskı şiddet ve tehdit kullananlar ve sandık çevresinde düzeni bozanlarla ilgili sandık kurulu başkan ve üyelerinde bulunan kolluk çağırma yetkisi vatandaşa da tanınacak. Vatandaşın talep ve ihbarı üzerine de kolluk güçleri sandık çevrelerinde gerekli önlemleri alabilecek.
- 18?LİKLERE BAŞKANLIK VE MUHTARLIK YOLU: Milletvekilliğinin ardından, belediye başkanlığı, belediye meclis üyeliği ve muhtar seçimlerinde de seçilme yaşı 18?e düşürülecek.
- YEREL SEÇİMDE TEK ZARF: Mahalli idare seçimlerinde, belediye başkanı, meclis üylelikleri ve muhtarlık için ayrı ayrı kullanılan oy pusulaları tek zarfa konularak sandığa atılacak. Bu şekilde yanlış zarfa yanlış oy pusulası konulması nedeniyle oyların geçersiz sayılmasının önüne geçilecek.
- MUHTARLIK ARA SEÇİMİ KALKIYOR: Seçilme yeterliliğini taşımadığı anlaşılan muhtarların yerine ara seçime gidilmeyecek, seçimde en çok oyu alan ikinci aday muhtarlık görevini üstlenecek.
- SANDIK KURULU BAŞKANLARI: Sandık kurulu başkanlarının seçiminde artık partilerin söz hakkı bulunamayacak. İlçe seçim kurulu başkanı, ilçede görev yapan ve sandık kurulu başkanlığına mani hali bulunmayan kamu görevlilerinin listesini yapacak ve bu listeden sandık kurulu başkanlarını belirleyecek.
