İşsizlikle mücadelesinde çok önemli mesafe alan Türkiye, kayıtdışılıkla savaşta da gün geçtikçe başarılı oluyor. Yeni Asır`dan Faruk Erdem`in yazısına göre Sigortasız çalışanların sayısı da, oranı da azalıyor. Fakat `gizli kayıt dışı` diyebileceğimiz bir durum var ki can yakmaya devam ediyor.
Bize gelen her 10 mesajdan yarısı `Maaşım asgari ücretten gösteriliyor, kalan kısmı elden veriliyor` diye başlıyor...
Türkiye`deki istihdam istatistiklerine bakıyorsunuz; çalışanların neredeyse yarısı asgari ücretli. İçlerinde doktor da var, avukat da, eczacı da, yılda milyon dolarlar kazanan futbolcu da... Tabii fabrikada mesai dolduran işçi de var.
Bu kadar insanın aynı anda asgari ücretle çalışıyor olması mümkün değil...
Sosyal Güvenlik Kurumu da bunu fark etti ve meslek kodlarını getirdi.
Ancak sorun hala devam ediyor. Hileli maaş sistemi çoğu yerde uygulanıyor. İşveren bir işçiyle 3 bin lira net maaşla anlaşıyor. Sonra bazen haber vererek bazen de habersizce bu işçisini devlete asgari ücretliymiş gibi gösteriyor. Bordrolara da bu işleniyor. İşçinin maaşı bankaya 1603 lira (şu anki net asgari ücret) olarak yatırılıyor...
Kalan bin 397 liralık bölüm ise her ay elden ödeniyor. İşveren devletten vergi ve prim kaçırıyor, işçinin ise geleceğini çalıyor...
Açıkça suç işliyor. Oysa gerek 2017`de gerekse 2018`de getirilen teşviklerle işverenin üzerindeki prim ve vergi yükleri hafifletildi. Bu hileyi haklı çıkartacak hiçbir sebep yok.
GELECEĞİ KAYBEDERSİNİZ
Zaman zaman yazılarımızda dile getiriyoruz. Bu tür bir hileye razı olursanız şunları kaybediyorsunuz:
Ücret düşük gösterildiği için emeklilik zamanı geldiğinde emekli maaşınız düşük kalır.
Bordrodaki miktar üzerinden kıdem tazminatı hesaplandığında işten ayrılırken ödenecek para düşer.
Geçici iş görmezlik ödeneği ve işsiz kalınca alınan işsizlik ödeneği de iner.
Tüm resmi işlemler bu maaş üzerinden yapılacağından kredi almaktan kefil olmaya kadar birçok konuda sıkıntı yaşayabilirsiniz.
NASIL ÇÖZÜLÜR?
Öncelikle işverenden bordroda gerçek ücreti göstermesi konusunda talepte bulunmalısınız.
Bu talep muhtemelen kabul görmeyecektir. Bu durumda firmayı ALO 170`e ihbar edebilirsiniz ki işveren için ciddi para cezaları var. Bunu da yapamazsanız, ücretle ilgili her türlü belgeyi mutlaka saklayın.
İleride açacağınız davalarda gerçek maaşınızı ispatlamak için bunlar işinize yarayacaktır.
HAKLI FESİH İMKANINIZ VAR
Gerçek ücretin gizleniyor olması çalışan açısından da bazı haklar doğuruyor. Tazminatı gerektiren haklı fesih sebeplerinden birisi de işverenin gerçek ücreti bordroya yansıtmayıp, saklamasıdır. Hemen sözleşmenizi feshederek kıdem tazminatınızı talep edebilirsiniz.
